|
Ակադեմիկոս Արմեն
Բունիաթյան 1930-2020 |
Արմեն Բունիաթյանը
ծնվել է 1930 թվականի
սեպտեմբերի 30-ին
Երևանում: Սովորել
է Երևանի Ֆ. Է. Ձերժինսկու
անվան ¹ 20 միջնակարգ
դպրոցում, որն
ավարտել է արծաթե
մեդալով: Սովորել
է Երևանի պետական
բժշկական ինստիտուտում, առաջին
կուրսից հետո ուսումը
շարունակել է Մոսկվայի 2-րդ
բժշկական համալսարանում,
որն ավարտել է
1954 թ.։ 1957 թ. Մոսկվայի
քաղաքային ¹ 4 հիվանդանոցում
ավարտել է կլինիկական
օրդինատուրան,
իսկ 1959 թվականին
Մոսկվայի պետական
բժշկական ինստիտուտի
ընդհանուր վիրաբուժության
ամբիոնում նաև
ասպիրանտուրան:
1960 թ. պրոֆեսոր Բորիս Պետրովսկու հրավերով Ա.
Բունիաթյանն
աշխատանքի է անցել
որպես անէսթեզիոլոգ
Մոսկվայի Սեչենովի
անվան առաջին բժշկական
ինստիտուտի հիվանդանոցային
վիրաբուժության
ամբիոնի անէսթեզիոլոգիայի
լաբորատորիայում
որպես կրտսեր գիտաշխատող:
1963 թ. պաշտպանել
է դոկտորական ատենախոսություն
«Հիպոթերմիկ
պերֆուզիան
և անզգայացումը
սրտի բնածին և
ձեռքբերովի արատների
վիրաբուժության
մեջ» թեմայով և
1967 թվականից ղեկավարել
է Ռուսաստանի բժշկական
գիտությունների
ակադեմիայի գիտական
վիրաբուժության
կենտրոնի անէսթեզիոլոգիայի
բաժանմունքը:
1960-ական թվականներին
վերապատրաստվել
է Անգլիայում (Լոնդոնի, Քարդիֆի և Լիվերպուլի հիվանդանոցներում
և Վիրաբույժների
Թագավորական քոլեջի
անէսթեզիոլոգիայի
ամբիոնում և ԱՄՆ-ում
(ուսումնասիրել
է կարդիոանէսթեզիոլոգիայի
և արյան արհեստական
շրջանառության
խնդիրները Նյու
Յորքի, Ռոչեստերի, Քլիվլենդի, Հյուստոնի խոշոր
կլինիկաներում:
1968 թվականին ստացել
է պրոֆեսորի կոչում,
իսկ 1981 թվականին՝ ՌԽՖՍՀ Գիտությունների
պատվավոր գործչի
կոչում:
1967 թվականից մշակել
է անէսթեզիոլոգիայի
նոր ճյուղ՝ վիրահատության
ընթացքում կենսական
կարևոր օրգանների
գործունեության
համակարգչային
վերահսկում, ինչի
համար արժանացել
է ԽՍՀՄ Մինիստրների
խորհրդի մրցանակի
(1983), դարձել Անգլիայի
անէսթեզիոլոգիայի
Թագավորական քոլեջի
իսկական անդամ
(1985 թ.)։
Ա. Բունիաթյանի
մշակած հիպոթերմիկ
պերֆուզիայի
եղանակը ներդրվել
է բժշկական պրակտիկայում,
ինչը մեծապես նպաստել
է սրտի վիրաբուժության,
հատկապես սրտի
իշեմիկ հիվանդության վիրաբուժության
ոլորտի զարգացմանը։
Այդ ամենի համար 1988 թվականին
Ա. Բունիաթյանն
արժանացել է ԽՍՀՄ
պետական մրցանակի:
1965-1991 թվականներին
եղել է ԽՍՀՄ առողջապահության
նախարարության
գլխավոր անեսթեզիոլոգը:
1991 թվականից մինչև
կյանքի ավարտը
ղեկավարել է Մոսկվայի
Սեչենովի
անվան պետական
բժշկական համալսարանի
բժիշկների հետբուհական
մասնագիտական
կրթության ֆակուլտետի
անէսթեզիոլոգիայի
և վերակենդանացման
ամբիոնը, եղել
է Ռուսաստանի
«Անեսթեզիոլոգիա
և վերակենդանացում»
ամսագրի գլխավոր
խմբագիրը, «Journal
of Cardiothoracic and Vascular
Anesthesia» (ԱՄՆ), «Anästhesisten und Intensivmedizin» (Գերմանիա),
«Anästhesie und Wiederbelebung» (Գերմանիա)
ամսագրերի խմբագրական
կազմի անդամ:
Ա. Բունիաթյանը
պատրաստել է 13 բժիշկ
և 77 գիտությունների
թեկնածու, հեղինակել
ավելի քան 600 գիտական
աշխատանք, այդ
թվում` 13 մենագրություն,
դասագրքեր, տեղեկատուներ,
մասնագիտական
ձեռնարկներ, 7 գյուտի
հեղինակ է:
Մրցանակներ և
նվաճումներ
·
Շքանշան
«Անձնվեր աշխատանքի
համար» (1970)
·
Աշխատանքային
կարմիր դրոշի շքանշան (1976)
·
ՌԽՖՍՀ գիտությունների
վաստակավոր գործիչ
(1981)
·
ԽՍՀՄ Մինիստրների
խորհրդի մրցանակ
(1983)
·
«Աշխատանքի
վետերան» շքանշան
(1987)
·
ԽՍՀՄ Պետական
մրցանակ (1988)
·
Բարեկամության
շքանշան (Ռուսաստան)
(2000)
·
Պատվո շքանշան (Ռուսաստան)
(2006)
·
Ռուսաստանի
Դաշնության նախագահի
պատվո հավաստագիր
(2016)
·
Ռուսաստանի
Գիտությունների
ակադեմիայի ակադեմիկոս
Ա.Ն․ Բակուլևի անվան մրցանակ
և ոսկե մեդալ
·
Ռուսաստանի
բժշկական գիտությունների
ակադեմիայի ակադեմիկոս
Վ.Ի. Բուրակովսկու
մրցանակ
·
«Տարվա լավագույն
ուսուցիչ» կրթական
մրցանակ (2013)
·
1991-1994 թվականների
Հիմնարար հետազոտությունների
ռուսական հիմնադրամի
դրամաշնորհ
·
Ռուս-գերմանական
անէսթեզիոլոգների
գիտագործնական
ընկերության նախագահ
ռուսական կողմից
(1991 թվականից)
·
Ռուսաստանի
Դաշնության Անէսթեզիոլոգների
և ռեանիմատոլոգների
ֆեդերացիայի փոխնախագահ
·
Անէսթեզիոլոգիայի
եվրոպական ակադեմիայի
ակադեմիկոս
·
Անգլիայի
անէսթեզիոլոգների
թագավորական քոլեջի
իսկական անդամ
·
Իռլանդիայի
թագավորական քոլեջի
անէսթեզիոլոգիայի
ֆակուլտետի իսկական
անդամ
Ակադեմիկոս
Ա. Բունիաթյանը
համաշխարհային
ճանաչում ունեցող
հայազգի ամենանշանավոր
անէսթեզիոլոգներից
մեկն էր, նա Անէսթեզիոլոգների
և ինտենսիվ թերապևտների
հայկական միության
լավագույն բարեկամներից
էր և բազմիցս իր
դասախոսություններով
մասնակցել է միության
կողմից կազմակերպված
գիտակրթական միջոցառումներին:
Նրա պայծառ հիշատակը
միշտ վառ կմնա
նրան ճանաչողների
սրտերում: